| 2009-12-09 22:54:23 | | Asagoth
zapaleniec
Ilość postów: 342
Skąd: Kielce
Dołaczył: 2009-07-30 | Siedzisz sam w ciemnym pokoju, wokół tylko cisza… Czujesz, że coś wisi w powietrzu, czujesz zbliżające się niebezpieczeństwo. Nagle spostrzegasz na ścianie cień… powoli poruszające się cztery pary odnóży, już wiesz co czai się w ciemności. Cień zdaje się być coraz bliżej, paraliżuje cię strach… On, on jest coraz bliżej, wypełza z mroku i ukazuje się twoim przerażonym oczom… I dla ścisłości jest 2 cm bezkręgowcem, który właśnie wyruszył w podróż w poszukiwaniu samicy lub nowych miejsc do żerowania. Widząc ciebie jest tak samo przerażony jak ty i jedyne, czego chce to czmychnąć jak najdalej od ludzkiej istoty… tak, jest to pająk.
Witam
Ten artykuł poświęciłem właśnie pająkom a dokładniej pajęczakom, zamieszkującym najbliższe nam otoczenie, a dokładnie mowa tu o mieszkańcach naszych kieleckich bloków, domów i ogrodów. Strach, a co za tym idzie i częste zabijanie tych pożytecznych stworzeń jest codziennością wielu z nas.
Obawa najczęściej rodzi się z niewiedzy, a ja poświęcając prawie całe życie polskiej przyrodzie mam zamiar podzielić się z wami informacjami na temat najczęściej spotykanych kieleckich pajęczaków.
Zacznijmy naszą przygodę z ośmionogimi predatorami od sąsiadujących z blokami i domami skwerków, trawników lub ogólnie pojętej zieleni miejskiej. W tych miejscach żyje bardzo dużo bezkręgowców, w tym także omawianych przez nas pajęczaków. Zwykle są to niewielkie pająki polujące na kwiatach czy żywopłotach Kielc, jednak królem i zarazem najczęściej występującym w tych miejscach pająkiem jest wzbudzający grozę nie tylko u niewiast Krzyżak Ogrodowy.
1Krzyżak ogrodowy.
Krzyżak
Należy do rodziny (Aradeinae) krzyżakowatych. Jest to bardzo rozległa rodzina pająków, a jej przedstawiciele niekiedy sprawiają wiele trudności entomologom, ponieważ niektóre z gatunków są prawie nie do odróżnienia. Cechą wspólną większości gat. w tej rodzinie jest charakterystyczny krzyż na odwłoku, który u dorosłych osobników jest dobrze widoczny, nawet ze sporej odległości. Gatunek, który tutaj omówię jest najczęstszym przedstawicielem krzyżakowatych spotykanym w kieleckich skwerkach.
Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) bo o nim tu mowa, jest pająkiem dorastającym do 17 mm. To właśnie te duże jak na nasze krajowe bezkręgowce rozmiary są powodem do panicznego strachu przed tym zwierzęciem. Te gigantyczne osobniki są dorosłymi samicami (samce są dużo mniejsze). Krzyżaki są mistrzami w pleceniu sieci, chyba każdy z was kojarzy jak wygląda kulista sieć pająków z tej rodziny. Krzyżak zazwyczaj usadowiony jest w jej środku, choć często osobniki ukrywają się w którymś z rogów pajęczyny np. w szczelinie między deskami, kiedy sieć rozpięta jest między zadaszeniem budynku a jego ścianą. Ciekawostką jest to, że zdolność plecenia tych misternych konstrukcji u tych pająków jest wrodzona, to znaczy że młode osobniki tworzą sieci, które niczym nie różnią się od pajęczyn swoich rodziców. Strach przed tym pająkiem jest po części uzasadniony, dorosłe osobniki posiadają na tyle duże szczękoczułki, że potrafią one przebić skórę człowieka. Ugryzienie natomiast jest niegroźne, a jego następstwa to krótkotrwała opuchlizna i zaczerwienienie. Krzyżaki nie są agresywne, są to powolne pająki, które nigdy pierwsze nie zaatakują człowieka, do ukąszenia może dojść tylko podczas próby złapania go w rękę lub przy przygnieceniu go własnym ciałem.
2Wałęsak Łąkowy
Częstym mieszkańcem osiedlowych trawników jest także Wałęsak Łąkowy (Pardosa palustris). Ten dorastający do 6 mm pajączek jest w odróżnieniu od krzyżaka świetnym biegaczem. Powodem tej zwinności jest tryb życia, który to zwierze prowadzi. Pająk ten nie buduje sieci, poluje na zdobycz goniąc ją po ziemi i praktycznie cały czas jest w ruchu. Ciekawostką jest to, że samica po uprzędzeniu kokonu i złożeniu tam jajeczek, przytwierdza go mocno do swojego odwłoka i porusza się z nim aż do momentu wylęgu, później młode nie są jednak pozostawione bez opieki, „jeżdżą” sobie na odwłoku mamy ok. 10 dni, potem są już w pełni sprawne do dalszego samodzielnego życia. Nie jest on w stanie zrobić krzywdy człowiekowi.
3Skakun Arlekinowy
Z miejskich zagajników przenosimy się teraz na ściany naszych zabudowań, a spotkać tam możemy niezwykle ciekawie ubarwionego pająka Skakuna arlekinowego (Salticus scenicus). Ten czarno-biały pajączek jest zaliczany do jednych z mniejszych pająków naszego kraju. Dorosłe osobniki osiągają do 8 mm a samce tego gat. nie przekraczają 4 mm długości. Poluje on zwykle skacząc nawet na odległość kilkunastu centymetrów. Niczego niespodziewająca się ofiara zostaje zaatakowana szybkim skokiem i skutecznie unieruchomiona jadem skakuna. Ciekawostką jest to, że pająk ten jest nader odpowiedzialny, w momencie wyskoku w ułamku sekundy przytwierdza do ściany cienką pajęczynę, która asekuruje go przed upadkiem z wysokości. Pająk ten nie jest w stanie ukąsić człowieka.
4Kosarz Pospolity
Obok skakunów, na ścianach bloków i domów możemy często spotkać Kosarza (Phalangium opilio). Wbrew mylnym twierdzeniom nie jest to pająk a pajęczak. Długość tego zwierzęcia nie przekracza 10 mm, prowadzi nocny tryb życia, odżywia się padliną i obumarłymi resztkami roślinnymi. Kosarze nie są jadowite. Występują bardzo licznie na terenach Kielc, spotkać je możemy prawie na każdym osiedlu. Obok Kosarza pospolitego często występuje też Kosarz ścienny (Opilio parietinus), który rożni się od poprzedniego gat. ubarwieniem
.
Teraz zajmijmy się bardziej mroczną częścią naszych siedzib a dokładnie piwnicami… to tam nasza wyobraźnia najczęściej widzi gigantyczne czające się na nasze życie pająki, jednak czy to tylko wyobraźnia? Sprawdźcie…
5Nasosznik Trzęś
W piwnicach naszych zabudowań żyje wiele gat. pająków, najpospolitszym z nich jest nieduży Nasosznik Trzęś (Pholcus phalangioides). Ten dorastający do 5 mm pająk buduje dość abstrakcyjne sieci, które składają się z nieregularnie ułożonych linek pajęczyny. Sieci rozpięte są najczęściej w rogach, blisko sufitu. Technika obronna tego pająka jest bardzo ciekawa, zaniepokojony zaczyna trząść całą pajęczyna. Oponent ma wtedy wrażenie, że pająk jest większy i zwykle rezygnuje z ataku. O tym gat. krąży miejska legenda mówiąca, że jad tego pająka jest w stanie zabić człowieka, lecz ma on tak małe szczękoczułki, że nie jest w stanie przebić jego skóry, i jak to bywa w legendach część ma pokrycie w prawdzie. Chodzi o szczękoczułki, rzeczywiście nie jest w stanie zrobić nam krzywdy, lecz jego jad wcale nie jest tak mocny i tak naprawdę jedyne, co jest w stanie powalić to inne większe pająki. Podsumowując kolejny niegroźny gatunek.
W piwnicach, ale i też w domach często spotykanymi pająkami są przedstawiciele rodziny (Steatoda). Wyglądem przypominają owiane złą sławą południowoamerykańskie czarne wdowy. Ta rodzina liczy sobie wiele gat. występujących na terenie Polski. Ja omówię jeden z nich, najgroźniej wyglądający i powodujący dreszcze nawet na moim ciele gatunek, mianowicie (Steatoda Grossa). Niestety nie posiada on polskiej nazwy, a informacji na jego temat jest bardzo niewiele, jednak coraz częściej spotykam go w domach i piwnicach naszego miasta. Samiec wygląda niepozornie, jest niewielki (4mm) natomiast prawdziwie złowrogo wygląda samica tego gatunku (15mm). Podobnie jak poprzedni gatunek przędzie nieregularne sieci w kątach pomieszczeń. Posiada duże i masywne szczękoczułki, nie słyszałem o przypadkach ukąszenia jednak widząc dorosłą samicę jestem pewien, że jest ona wstanie przebić ludzką skórę. Następstwa takiego ukąszenia mogą być różne, brak jest informacji na ten temat, jednak mocno odradzam chęć testowania tego na własnej osobie. Podsumowując radzę omijać ten gat. pająka…, ale nie zapominać też o tym, że w Polsce jest wiele gatunków, które są prawie identyczne jak S.Grossa, więc nie warto też panikować…
6Kątnik większy
Kolejnym pająkiem często odwiedzającym nasze domostwa jest Kątnik Domowy Większy (Tagenaria atrica). Jego pokaźne rozmiary budzą grozę wśród większości osób, choć tak naprawdę obawy są bezpodstawne. Ten bardzo pożyteczny pająk dorasta do 10-18 mm a jego wielkość z odnóżami potrafi przekroczyć 80mm (samica), dlaczego pożyteczny? Już odpowiadam, kątnik tka sieci o podstawie sięgającej nawet 50 cm, zwykle są one w kształcie trójkąta z charakterystycznym lejkiem w rogu, w którym czatuje pająk. W taką sieć dziennie potrafi złapać się kilkadziesiąt owadów, przez co pomaga w pozbyciu się zbędnych intruzów z domu. Duże dorosłe kątniki są w stanie ukąsić człowieka jednak do tych aktów dochodzi bardzo sporadycznie. Pająk nie jest agresywny, a zaniepokojony w 98% sytuacji ratuje się szybką ucieczką. Jad nie jest w stanie zrobić krzywdy człowiekowi. Podsumowując kolejny niegroźny gatunek.
7zaleszczotek
Pajęczakiem dość często spotykanym w mieszkaniach jest Zaleszczotek Książkowy (Chelifer cancroides). Nie jest to pająk, lecz jego ciekawy wygląd skłonił mnie do tego żeby go opisać. Jest częstą zagadką dla ludzi znajdujących go między książkami lub w łazienkach. Dorosły osobnik osiąga od 3 do 5 mm. To, co tak wzbudza ciekawość to jego szczypce i wygląd, który przypomina skorpiona, jednak należy do odrębnego rzędu pajęczaków i ze skorpionami ma mało wspólnego. Jego szczypce są jadowite, ale nie jest on w stanie zrobić krzywdy człowiekowi. Używa ich do unieruchomienia swoich ofiar. Nie zmylcie się jego wyglądem, kolejny niegroźny zwierzak.
To tyle, jak sami widzicie nie taki diabeł straszny jak go malują, jednak zagrożenia bagatelizować nie można. Na koniec opisze prawdziwie jadowity polski gatunek, nie jest on związany z domostwami czy blokami kielczan, jednak spotykałem go na obrzeżach naszego miasta, najczęściej w pobliżu wody.
8Kolczak Zbrojny
Kolczak Zbrojny (Cheiracanthium punctorium) bo tak nazywa się ten pająk, dorasta do 15mm i prowadzi nocny tryb życia. Samica opiekująca się młodymi potrafi być agresywna jednak w innych wypadkach zwykle mechanizmem obronnym jest ucieczka. Jego ukąszenie jest bolesne, powoduje znaczną opuchliznę i zaczerwienienie. W skrajnych przypadkach objawia się gorączką czy dreszczami. Objawy mogą utrzymywać nawet do 2 tyg.
Mam nadzieje, że przybliżyłem wam trochę informacji na temat najpospolitszych pająków w Kielcach, i mam również nadzieję, że dzięki temu artykułowi choć kilka procent tych małych zwierząt nie skończy pod kapciem lub gazetą… Pozdrawiam
Maksymilian Przybylski
żródło zdjęć
chwastowisko.files.wordpress.com
wikipedia
nuzban.scholaris.pl
kawehoaks.com
--
280l
Poecilia reticulata WF (Nowa Huta);)
Limia nigrofasciata
Xiphophorus montezumae
45l Girardinus falcatum
45l Poecilia wingei "El Tigre"
| | do góry |       |  | |
| |
|
